Mijn oma had een abonnement op een roddelblad. Niet zozeer voor de verhalen die erin stonden, maar voor de fotos van bekende mensen. Zo zei ze tenminste.
We staan als gewone burger gelukkig niet wekelijks in een roddelblad, maar de laatste decennia is de privacy van ons allen langzaam maar zeker ingeperkt. Heeft u wel eens geteld hoeveel beveiligingscameras u filmen als u een dagje gaat winkelen? Of bent u wel eens bij de supermarkt of kapper gevraagd om uw postcode of e-mail? Deze voorbeelden zijn vooral gericht op veiligheid of beinvloeding van koopgedrag. Maar ook in andere sectoren waaronder die van ons – worden uw persoonsgegevens gebruikt en gearchiveerd in digitale bestanden. De wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) ziet erop toe dat de beheerders deze gegevens zorgvuldig behandelen en beschermen.
Maar wat heeft dat alles met bodem te maken? Nog niet zo veel, maar dat gaat waarschijnlijk veranderen. Sinds de jaren negentig hebben we in onze sector hard gewerkt aan degelijk informatiebeheer. Veel van de gegevens die wij verzamelen in onderzoeken worden volgens afgesproken datastandaarden in informatiesystemen geregistreerd en ontsloten. De laatste jaren is er langzaam maar zeker meer behoefte ontstaan aan het breder beschikbaar maken van onderzoeksrapporten, naast de kale gegevens uit de informatiesystemen. En dat is waar de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) voor verwarring zorgt.
Bodemonderzoeksrapporten bevatten persoonsgegevens zoals naam (en adres) van opdrachtgevers, namen en handtekeningen van rapporteurs (i.h.k.v. ISO9001) en namen van veldmedewerkers (i.h.k.v. Kwalibo). Deze informatie wordt niet uitgewisseld via de datastandaard SIKB0101 bodembeheer, en komt dus bijvoorbeeld niet in bodemloket terecht. Maar op het moment dat de rapporten zelf openbaar worden gemaakt komt de Wbp in beeld.
Vooralsnog is er niemand die mij exact heeft kunnen vertellen wat wel en niet mag rondom het openbaar ontsluiten van bodemonderzoeksrapporten. Veel van deze persoonsgegevens zijn vereist onderdeel van rapporten uit oogpunt van kwaliteitssystemen, dus maar vallen deze onder de uitzonderingsregel op de Wbp? Zolang er onduidelijkheid is wordt doorgaans gekozen voor de veilige optie: alle persoonsgegevens moeten worden verwijderd uit rapporten voordat deze worden ontsloten via openbare webservices. Voor nu lijkt dat een klus voor de organisatie die deze rapporten wil ontsluiten. Over een paar jaar komt echter de Omgevingswet en dan is het niet ondenkbaar dat geeist gaat worden dat aangeleverde rapporten (die via het digitaal stelsel ontsloten gaan worden) voldoen aan de Wbp.
Het is van belang om hier als sector over na te denken, uit te zoeken wat nu precies van toepassing is en tot een gezamenlijke werkstandaard te komen. We willen tenslotte ook in de toekomst meer kunnen doen met bodeminformatie dan alleen naar de fotos kijken, we willen het hele verhaal kunnen lezen.
Deze column is ook verschenen in ‘Bodemnieuws’ van 13 april 2017, u vindt het archief hier