Ik was een tiener in de jaren 80. Dat decennium werd voor mij gekenmerkt door de demonstraties tegen kernbommen, aantasting van het milieu door zure regen en de start van de aanpak van de bodemverontreinigingsproblematiek in Nederland. Misschien dus niet geheel verbazingwekkend dat ik altijd belang heb gehecht aan het milieu en de impact van onze maatschappij op onze omgeving. De komst van de Klimaatwet volg ik dan ook met interesse, en tot mijn verrassing heeft deze een mij welbekende discussie uit mijn jeugd weer aangewakkerd: moeten we overstappen op kernenergie?
Dat het overleg over het Klimaatakkoord een strijdperk is waarin veel belangen spelen staat buiten kijf. Er wordt volop discussie gevoerd over welke maatregelen nu eigenlijk effectief genoeg zijn om het gewenste doel te bereiken binnen de gestelde tijdlijn. Een belangrijk deel van het akkoord is gericht op het reduceren van CO2 uitstoot door het omschakelen naar andere energiebronnen dan fossiele brandstoffen. De verwachting is dat we een groot aantal alternatieve energiebronnen moeten inzetten. Er is echter één alternatieve energiebron die in zijn eentje het doel vrij makkelijk kan realiseren: kernenergie.
Er gaan in Nederland steeds meer stemmen op om het gebruik van kernenergie serieus te overwegen. Kerncentrales produceren geen CO2 en gaan lang mee en zijn daardoor relatief goedkoop op de lange termijn. En tja, we moeten voorzichtig omgaan met het afval, maar daar hebben we toch speciale opslag voor?
Kernenergie vind ik persoonlijk voor de lange termijn geen oplossing, vanwege de veiligheidsrisico’s. Ja, het kernafval van energiecentrales wordt in Nederland veilig opgeslagen. Dit omdat een deel van het afval langer dan 100.000 jaar gevaarlijke straling zal afgeven. De afspraken over de opslag van dit afval lopen maar voor zo’n 100 jaar. Ik vraag me af hoe we de veiligheid over zo’n lange periode kunnen borgen. Hoe zorgen we dat mensen over 100 jaar (laat staan over 100.000 jaar) weten waar we gevaarlijk afval hebben opgeborgen? Zeker als we – zoals wordt onderzocht – het afval in ondergrondse kleilagen of in de zoutkoepels in het Noorden en Oosten van ons land gaan opbergen. Hoe borgen we dat er geen geologische processen plaatsvinden die ervoor zorgen dat mens en milieu niet weer worden blootgesteld aan deze gevaarlijke stoffen?
Maar als we kijken naar de – geologisch gezien – korte termijn waarop de klimaatverandering impact gaat hebben, is kernenergie misschien wel de beste oplossing. Zelfs het IPPC gaat in de meeste scenario’s uit van de noodzaak van de inzet van kernenergie om te voorkomen dat de aarde te snel opwarmt. Realistisch gesproken kunnen we nu wat doen om klimaatverandering te voorkomen, wat ons later meer tijd kan kopen om tot verantwoorde oplossingen te komen voor het kernafval wat we daarmee produceren.
Het gaat echter in tegen alles wat mijn jeugd me heeft ingepeperd. Misschien is het tijd om op te groeien?
Deze column is gepubliceerd in ‘Bodemnieuws’ van 10 januari 2019, u vindt het archief hier.